ABC  zapalenia rozcięgna podeszwowego

ABC zapalenia rozcięgna podeszwowego

Najczęstszym powodem bólu okolicy pięty jest stan zapalny rozcięgna podeszwowego (potocznie ostroga piętowa). Często ból ten pojawia się w momencie postawienia pierwszych kroków po wybudzeniu i jest tak mocny, że potrafi skutecznie uprzykrzyć drogę do łazienki na poranną toaletę. Po upływie ok 30 minut ból zmniejsza się lub zanika całkowicie.

Oczywiście nie jest to jedyny objaw problemów z rozciegnem podeszwowym. Niekiedy ból pojawiać się może podczas chodu, biegu, po długim okresie stania lub długim dniu w pracy. Klasycznymi objawami jest zasiniaczenie, kłujący, pulsujący lub tępy ból podeszwowej części stopy.

 Czym jest zapalenia rozcięgna podeszwowego (plantar fascitis)?

Zapalenie rozcięgna podeszwowego jest naderwaniem, stanem zapalnym oraz poźniejszą degeneracją powięzi podeszwowej, struktury więzadłowej biegnącej w podeszwowej części stopy. Jest to wynikiem mikropęknieć na powięzi. Ostroga piętowa może rozwijać się jako wynik sił trakcyjnych wytwarzanych przez napięte tkanki powięziowe lecz rzadko kiedy jest powodem bólu.

Pierwszą fazą problemów z rozcięgnem podeszwowym jest powstanie stanu zapalnego powodującego puchnięcie oraz ból. Wraz z postępem procesu chorobowego uraz staje się przewlekły, ból zmniejsza się, stan powięzi pogarsza się i stan zapalny rozcięgna przechodzi w stan degeneracji tkanki powięziowej.

Rozcięgno podeszwowe zbudowane jest z gęsto ułożonych i silne zorganizowanych włókien kolagenowych, tworząc bardzo mocne pasmo tkanki łącznej spajające dolną część stopy. Wyróżniamy trzy części rozcięgna podeszwowego. Pasmo przyśrodkowe (medial band), pasmo środkowe (central band) oraz pasmo poboczne (lateral band). Wszystkie one pokazane są na rycinie obok. RP (rozcięgno podeszwowe) Rozpoczyna się na dolnej części kości piętowej (calcaneus) i rozciąga się do palców obejmując każdy z nich oraz ich mięśnie zginacze.

 http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html


http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html

 

Co powoduje zapalenie rozcięgna podeszwowego?

 

W większości przypadków problemem jest niewłaściwa mechanika stopy lub nieprawidłowa ruchomość w stopie. Najczęściej spotykanym rodzajem takiej ruchomości jest zbytnia pronacja, czyli rotacja pięty do zewnątrz. W takiej sytuacji łuk stopy ulega zmniejszeniu, a tkanka powięziowa utrzymująca go w fizjologicznym ułożeniu ulega rozciągnięciu.

http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html

http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html

 http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html


http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html

 

Tak naprawdę niewielka zmiana w naszej codziennej aktywności, czy też nowa para butów może prowadzić do powstawania mikropęknięcia w strukturze powięzi podeszwowej. Zmianą aktywności może być np. rozpoczęcie biegania na innym profilu trasy lub rozpoczęcie samego okresu treningowego. Najczęściej jednak problem z rozcięgnem podeszwowym przytrafia się w sytuacji gdy do chodzenia używamy starych znoszonych butów lub luźnych sandałów. Zapelenie powięzi nie jest czymś co rozwija się przez lata. Większe prawdopodobieństwo wystąpienia tego stanu mają ludzie, którzy zmienili tryb pracy z siedzącego na taki wymagający pracy na nogach, od tych którzy przez długi okres czasu bezobjawowo pracują w pozycji stojącej.

W sytuacji gdy powięź podeszwowa jest uszkodzona, z każdym krokiem i obciążeniem stopy stan zapalany powiększa się co sprawia, że uraz staje się bardzo trudny do leczenia. Wraz z czasem i z  nasileniem dolegliwości bólowych stan zapalny powięzi zmniejsza się, jednak rozpoczyna się jej proces degeneracyjny.

Jak diagnozować zapalenie powięzi podeszwowej?

Najlepszym narzędziem diagnostycznym w przypadku zapalenia powięzi podeszwowej jest badanie palapacyjne. Pacjent zwykle zgłasza ból „w środku” pięty, a w niektórych przypadkach w przebiegu łuku stopy. Te dwa punkty są ważnymi miejscami dla powięzi ponieważ przenoszą największe obciążenia zarówno podczas chodzenia jak i stania. Stan zapalny w tych miejscach jest najmocniejszy.

Zdjęcia rentgenowskie w tym wypadku służą (choć nie zawsze) wyeliminowaniu innych prawdopodobnych jednostek chorobowych. Mimo, że są one rzadkością, prawdopodobieństwo ich wystąpienia musi zostać wykluczone. Innymi przyczynami bólu w tej okolicy, które zostaną ewentualnie ujęte na prześwietleniach mogą być np. złamania awulsyjne, zmiany nowotworowe, czy złamania ostrogi piętowej. Badanie rentgenowskie pozwala również na lepsze określenie ustawienia piety oraz stawu skokowego. Rezonans magnetyczny może zostać użyty podobnie jak promienie X do wyeliminowania innych jednostek chorobowych oraz (na co nie pozwalają zdjęcia rentgenowskie ) określenia poziomu stanu zapalnego.

Leczenie zapalenia powięzi podeszwowej (wczesny okres)

Postępowanie terapeutyczne dla zapalenia rozcięgna podeszwowego jest leczeniem zachowawczym. We wczesnym okresie zaleca się:

  1. Ograniczenie aktywności fizycznej- zamiana aktywności taki jak długie spacery, czy bieganie na jazdę na rowerze lub pł Unikanie chodzenia po schodach oraz dźwigania ciężkich przedmiotów.
  2. Zimne masaże- pomocna do tego celu może być plastikowa butelka wypełniona wodą. Oczywiście wodę należy schłodzić lub zamrozić, a następnie rolować stopą po butelce. Przynajmniej przez 15 minut lub dłużej, dwa razy dziennie. Zmniejszy to stan zapalny w przebiegu powię Inną metodą chłodzenia jest użycie do tego celu woreczków z lodem. Należy jednak pamiętać aby między workiem z lodem i skórą użyć np ręcznika w celu uniknięcia odmrożenia. Taki zabieg powtarzać dwa, trzy razy dziennie przez ok 15 minut.

     http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html


    http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html

  3. Rozciąganie- jest to jedna z najważniejszych metod walki z stanem zapalnym w rejonie powięzi podeszwowej. Techniki tej należy używać kilka razy dziennie. Ważne jest aby przed wstaniem z lóżka rano rozciągnąc grupę tylna mięśni ł Przydatne do tego mogą sie okazać ręczniki, ktore podkładamy pod dystalny koniec stopy. Kończyna ćwiczona wyprostowana jest w stawie kolanowym. Staramy sie przyciągnąć za pomocą ręcznika stopę do siebie. Wykonujemy zgięcie grzbietowe stopy. Tak jak na rycinie obok.
     http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html


    http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html

    Kolejną metodą jest wykonanie specyficznego rozciągania powięzi podeszwowej. Aby wykonać tę technikę należy umieścić stopę na przeciwległym stawie kolanowym. Chwytamy za kość piętową jedną ręka, drugą natomiast odchylamy do tyłu palce, głównie palucha. Powinniśmy być w stanie zauważyć przebieg rozcięgna tak jak widzimy to na zdjęciu obok. Następnie  utrzymujemy takie napięcie przez 10 sekund i powtarzamy ok 10 razy. Zaleca się wykonywanie takiego ćwiczenia 3 razy dziennie.

     http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html


    http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html

  4. Niesteroidowe leki przeciwzalane- przykładem takiego leku może być Przyjmowanie leków nie jest jednak obowiązkowe i wielu przypadkach można się bez nich obejść. Należy pamiętać, że leki przeciwzapalne mogą maskować ból i w czasie ich działania najlepiej zaprzestać innych technik ponieważ stan po ustąpieniu ich działania może ulec pogorszeniu. Innym ważnym faktem jest to, że w większości przypadków stan zapalny trwa przez parę pierwszych tygodni po pojawieniu się bólu pięty. Cały cykl pojawiania sie stanu zapalnego i jego braku powodowany jest ponawianiem się urazu. Skutkuje to stopniowym pogarszaniem się stanu powięzi co powoduje przejście w jednostkę z ang plantar faciiosis, czyli zmian degeneracyjnych powięzi podeszwowej. Może to trwać od 4-12 tygodniu, lecz ciężko jest dokładnie określić dokładny czas trwania tego stanu. Wiadome jest jednak to, że w momencie gdy pojawią sie zmiany degeneracyjne w przebiegu powięzi podeszwowej przestają działać leki przeciwzapalne.
  5. Postaraj się unieść piętę lub użyć wkładki pod piętę- jest to metoda pomocnicza z wcześniej wymienionymi. Uniesienie pięty zmniejsza siły oddziaływujące na powięź podeszwową oraz grupę
    tylną mięśni łydki.

     http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html


    http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html

    Podkładka pod pięte może dodatkowo absorbować nierówności terenu i amortyzować w momencie styku obolałej pięty z podłożem. Na początek zaleca się podkładkę 3cm. Najlepiej sprawdzą się podkładki piankowe ponieważ zapewniają największy komfort użytkowania. Dla osób ze znacznymi dolegliwościami bólowymi użycie wkładek może je zniwelować. Najlepszy efekt użycia wkładek możemy uzyskać we wczesnej fazie choroby kiedy stan zapalny i tkliwość tkanek jest największa. Wkładek nie należy stosować jako rozwiązanie długoterminowe!

  6. Redukacja masy ciała- chyba ostatnia rzecz którą pacjent chce usłyszeć. Oczywiście rodzi się tutaj mały problem, ponieważ jak można tracić na wadze, kiedy trzeba ograniczyć aktywność. W wielu przypadkach dzieje się odwrotnie i zamiast tracić na wadze pacjent przybiera na masie. Należy jednak pamiętać, że każdy dodatkowy kilogram masy ciała przenoszony jest na podłoże właśnie przez stopę, której łuk utrzymywany jest właśnie przez powięź podeszwową.
  7. Noszenie odpowiedniego obuwia- tutaj zostanie obalony pewien mit. Wielu pacjentów których dotknął problem z rozcięgnem podeszwowym szuka jak najbardziej miękkich butó Logiczne wydaje się, że im większa amortyzacja tym lepiej. Nic jednak bardziej mylnego. Odpowiednie obuwie powinno w takim wypadku mieć w miarę sztywną podeszwękij i zginać się głównie na wysokości palców.
     http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html


    http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html

     http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html


    http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html

     http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html


    http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html

  8. A co z masażem? Masaż we wczesnym okresie w miejscu o podwyższonej tkliwości nie jest wskazany. Warto jednak pamiętać, że nie musimy działać bezpośrednio w miejscu podwyższonego napięcia mięś W takim wypadku do uzyskania dobrego efektu należy rozluźnić całą taśmę tylna, więc popracować od stopy, poprzez mięsień trójgłowy łydki i dwugłowy uda i wyżej. Do poprawienia efektu rozluźniania tych struktur dobrze jest uzupełnić całość kinesiology tapingiem.

Jeśli chodzi o same ćwiczenia, dużo pacjent może zrobić sam w domu. Trzeba nim tylko odpowiednio pokierować, dobierając dla niego indywidualnie zestaw. Ogólnie mówiąc nie powinno w nich zabraknąć ćwiczeń rozciągających, takich jak np. poniżej na zdjęciu:

Źródło: http://www.easierliving.com/blog/2012/03/28/plantar-fasciitis-stretches/

Źródło: http://www.easierliving.com/blog/2012/03/28/plantar-fasciitis-stretches/

 

Do ćwiczeń  jak widzicie możemy wykorzystać m.in. taśmy Thera-band, czy popularne rollery – zarówno przy rozluźnianiu mięśnia trójgłowego łydki, dwugłowego, a także mm. stopy.

 

Źródło: http://www.my-physical-therapy-coach.com/foam-roller-exercises.html

Źródło: http://www.my-physical-therapy-coach.com/foam-roller-exercises.html

Źródło: http://www.my-physical-therapy-coach.com/foam-roller-exercises.html

Źródło: http://www.my-physical-therapy-coach.com/foam-roller-exercises.html

 

Do rolowania stopy można użyć mini rollera, jednak za jeszcze lepsze rozwiązanie uważamy piłeczki lacrosse ball

Źródło: http://blog.hellalife.com/tag/kelly-starrett/

Źródło: http://blog.hellalife.com/tag/kelly-starrett/

 

Kilka ciekawych ćwiczeń znajdziecie również w filmikach, podajemy te najbardziej warte uwagi:



A Wy jak sobie radzicie z takimi dolegliwościami? Pytanie kierujemy zarówno dla Pacjentów, jak i Terapeutów 🙂

 

 

Źródło:

http://www.northcoastfootcare.com/pages/Heel-Pain-and-Plantar-Fasciitis.html

T W Myers „Taśmy anatomiczne” DEPB Publishing 2010

A I Kapanji „Anatomia funkcjonalna” Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner 2009

Źródło zdjęcia głównego: http://houstonfootankle.com/services/plantar-fasciitis/
www.anatomicznefiszki.pl

No comments yet.

No one have left a comment for this post yet!

Leave a comment