Staw skokowy górny zwany również stawem skokowo-goleniowym (articulatio talocruralis), łączy koniec dalszy goleni z bloczkiem kości skokowej. Jest stawem zawiasowym, o jednym stopniu swobody ruchu.
Powierzchnie stawowe utworzone są przez bloczek kości skokowej – a na nim powierzchnia górna oraz dwie powierzchnie boczne,inaczej zwane kostkowymi.
Właściwy bloczek, czyli powierzchnia górna – główka stawowa jest wypukła w kierunku przednio-tylnym i kontaktuje się z powierzchniami kostkowymi. Powierzchnia kostkowa przyśrodkowa – jest prawie całkowicie płaska. Kontaktuje się z wyniosłością przyśrodkową bloczka za pośrednictwem ostrego grzebienia. Styka się z powierzchnią stawową na kostce przyśrodkowej.Powierzchnia kostkowa boczna jest wklęsła, pochylona i położona nieco ukośnie. Ma kontakt z powierzchnią stawową kostki bocznej i jest oddzielona szparą stawu piszczelowo-strzałkowego dalszego od piszczeli.
Te dwie powierzchnie są stabilizowane przez dwie kostki w płaszczyźnie czołowej. Tutaj warto wspomnieć o kilku ciekawostkach na temat kostek:
- kostka przyśrodkowa jest mniejsza od kostki bocznej
- kostka boczna biegnie bardziej do tyłu niż kostka przyśrodkowa
- spotykana jest nazwa trzecia kostka – Destota = tylna krawędź dystalnej części piszczeli.Panewkę stawową tworzy powierzchnia stawowa dolna piszczeli i powierzchnie stawowe obu kostek.
Po bocznej części stawu skokowego znajdują się więzadła:
– skokowo-strzałkowe przednie – zaczyna się na przedniej krawędzi kostki bocznej i przyczepia się do kości skokowej – pomiędzy powierzchnią kostkową boczną a wejściem do zatoki stępu
– piętowo-strzałkowe boczne – rozpięte między szczytem kostki bocznej a boczną powierzchnią kości piętowej.
– skokowo-strzałkowe tylne – biegnie od przyśrodkowej części kostki bocznej do guzka bocznego kości skokowej.
Po stronie przyśrodkowej więzadła układają się w dwóch warstwach: powierzchownej i głębokiej.
W warstwie powierzchownej:
– włókna więzadła trójgraniastego – biegną od kości piszczelowej wachlarzowato w dół do kości łódkowatej, podpórki kości skokowej oraz przyśrodkowej krawędzi więzadła piętowo-łódkowatego podeszwowego. Co ważne, więzadło to nie łączy się z kością skokową!
W warstwie głębokiej wyróżniają się dwa więzadła:
– skokowo-piszczelowe tylne – kończy się na przyśrodkowej powierzchni bloczka kości skokowej
– skokowo-piszczelowe przednie – kończące się na widełkach kości skokowej
W tym stawie odbywają się ruchy kości skokowej w stosunku do goleni. Oś poprzeczna stawu przebiega przez kostkę boczną powyżej jej wierzchołka, środek bloczka kości skokowej i delikatnie poniżej kostki przyśrodkowej. Tutaj odbywają się ruchy zgięcia i wyprostu stopy, a przy ustabilizowanej stopie na podłożu ruchy pochylenia goleni do przodu. Mechanikę stawu całkiem przyjemnie obrazuje filmik:
Polecamy również obejrzeć:
Obowiązkowo atlasy w dłoń i pochłaniamy temat! 😉
Zanim zaczniemy lekcje z mięśniami kończyny dolnej polecamy Wam fiszki anatomiczne, które są doskonałą formą powtórki materiału. Wersje fizyczne fiszek możecie nabyć w naszym sklepie internetowym: www.anatomicznefiszki.pl
Źródło zdjęcia głównego: http://mattdonnici.deviantart.com/art/Foot1-419615068
